PRZEDSIĘBIORCA=KONSUMENT?
Nowelizacja Kodeksu cywilnego, zgodnie z którą niektórzy przedsiębiorcy będą traktowani jak konsumenci, obowiązuje od 1 stycznia 2021 r. Nowe regulacje wprowadzają duże zmiany w codziennej działalności dla wielu przedsiębiorców.
Jedną z najważniejszych zmian jakie wprowadziła nowelizacja Kodeksu cywilnego jest rozszerzenie ochrony konsumenckiej na przedsiębiorcę, który zawiera umowę nienależącą do przedmiotu jego działalności gospodarczej. W obrocie gospodarczym obok konsumenta i przedsiębiorcy pojawił się więc trzeci podmiot – przedsiębiorca na prawach konsumenta.
W określonych sytuacjach nowe regulacje prawne pozwalają osobie fizycznej prowadzącej działalność gospodarczą uzyskać ochronę prawną na zasadach przewidzianych dla konsumenta. Należy pamiętać, że nie zrównano pozycji prawnej indywidualnego przedsiębiorcy i konsumenta, a rozszerzono jego ochronę prawną – na zasadach przewidzianych dla konsumentów – jedynie w wybranych aspektach.
Rozszerzenie ochrony prawnej indywidualnego przedsiębiorcy dotyczy następujących zagadnień: niedozwolone postanowienia umowne – art. 3855 Kodeksu Cywilnego (dalej jako: Kc), rękojmia za wady rzeczy sprzedanej – art. 5564 Kc, art. 5565 Kc, art. 5765 Kc, prawo odstąpienia od umowy zawartej poza lokalem przedsiębiorstwa lub na odległość – art. 38a ustawy o prawach konsumenta (dalej jako: upk).
Prawo odstąpienia, o którym mowa w art. 38a upk, przysługuje indywidualnemu przedsiębiorcy jedynie w odniesieniu do umów objętych zakresem przedmiotowym ustawy o prawach konsumenta. Warto pamiętać, że indywidualni przedsiębiorcy korzystają z rozszerzonej ochrony prawnej tylko w przypadkach, w których zawierane umowy podlegają prawu polskiemu.
W celu ustalenia, czy rozszerzona ochrona prawna ma zastosowanie, konieczne jest wykonanie dwustopniowego testu. Jeżeli przedsiębiorca zawiera umowę z osobą fizyczną, należy zbadać: bezpośredni związek z działalnością gospodarczą tej osoby oraz zawodowy charakter umowy.
W ramach powyższego testu w pierwszej kolejności należy postawić pytanie, czy umowę zawiera się w bezpośrednim związku z działalnością gospodarczą osoby fizycznej. W przypadku gdy taki związek nie występuje, trzeba uznać ją za konsumenta. Stosuje się wtedy bezpośrednio właściwe przepisy przewidujące ochronę normatywną konsumenta. Nie ma potrzeby dalszego badania, czy umowa ma charakter zawodowy.