NOWE REGULACJE
1 listopada 2021 r. mają wejść w życie przepisy dotyczące przeciwdziałania nieuczciwemu wykorzystywaniu przewagi kontraktowej w obrocie produktami rolnymi i spożywczymi. Chociaż zgodnie z unijną dyrektywą nowe regulacje miały zostać opublikowane już w maju tego roku, to projekt polskiej ustawy jest dopiero na etapie przygotowania. Ma on w całości zastąpić dotychczasową ustawę o tej samej nazwie z grudnia 2016 r.
Ustawa dotyczy podmiotów działających w branży spożywczej i rolnictwie, tj. głównie producentów, przetwórców, pośredników i handlowców. Zgodnie z dyrektywą w sprawie nieuczciwych praktyk handlowych w relacjach między przedsiębiorcami w łańcuchu dostaw produktów rolnych i spożywczych (dyrektywa 2019/633), pojęcie nabywcy zostało poszerzone o podmioty z sektora publicznego jak także o definicję środka spożywczego. Obrót tymi produktami również trzeba będzie dostosować do projektowanej regulacji.
W ustawie wskazano nowe kryteria występowania nierówności między przedsiębiorcami. Co do zasady przewaga kontraktowa ma miejsce w sytuacji znaczącej dysproporcji w potencjale ekonomicznym między zbywcą a nabywcą. Zostały wyznaczone progi wysokości obrotów rocznych, które powodują, że między kontrahentami powstaje przewaga kontraktowa. Taka sytuacja wystąpi między zbywcą a nabywcą, z których jeden przekracza 2 mln euro obrotów rocznych, a drugi nie. Kolejne progi graniczne to: 10, 50, 150 i 350 mln euro.
Obecnie obowiązująca ustawa wskazuje cztery przykładowe praktyki nieuczciwego wykorzystania przewagi kontraktowej. Nowy projekt wymienia aż siedemnaście działań, które będą w ten sposób kwalifikowane. Nieuczciwe wykorzystywanie przewagi kontraktowej będzie polegać na przykład: na opóźnianiu zapłaty za dostawę towarów po 30 dniu od ich dostarczenia czy anulowaniu przez nabywcę zamówienia produktów łatwo psujących się w terminie 30 dni przed dostawą.
Niektóre praktyki można uznać za dozwolone, jeśli strony wprost wskażą w umowie, że nie traktują ich jako nieuczciwego wykorzystania przewagi kontraktowej.
Nad przestrzeganiem wprowadzonych przepisów ma czuwać UOKiK oraz Inspekcja Handlowa. Sankcją za ich naruszenie są kary pieniężne do wysokości 3% rocznego obrotu oraz zakaz stosowania nieuczciwych praktyk.