PRZEŁAMANIE ZASADY ODRĘBNOŚCI PRAWNEJ SPÓŁEK
W Sejmie procedowana jest ustawa o zmianie ustawy Kodeks Spółek Handlowych wprowadzająca instytucję wiążącego polecenia. Będzie prowadziła ona do zmiany odpowiedzialności menadżerskiej za decyzje biznesowe oraz wpłynie na zasadę odrębności prawnej spółek. Spółka dominująca będzie mogła wydać uczestniczącej w grupie spółek, zależnej spółce polecenie dotyczące prowadzenia jej spraw.
Wydawanie poleceń będzie możliwe tylko gdy będzie to uzasadnione interesem grupy spółek lub gdy przepisy szczególne tak stanowią. Polecenie takie będzie wiążące dla spółki zależnej – dlatego stanie się instrumentem pozwalającym na zarządzenie grupą spółek.
Projekt szczegółowo określa jak będą wyglądały takie polecenia i jakie są ich wymogi formalne. Ustanawia formę pisemną lub elektroniczną pod rygorem nieważności (art. 212 § 2 KSH). W swojej treści powinno zawierać wskazanie oczekiwanego zachowania spółki zależnej w związku z wykonaniem polecenia, interes grupy spółek uzasadniający wydanie polecenia, analizę spodziewanych korzyści i szkód spółki zależnej będących następstwem wykonania polecenia oraz przewidywany termin i sposób naprawienia spółce zależnej szkody poniesionej w wyniku owego wykonania. Po skierowaniu polecenia po stronie spółki zależnej pojawia się możliwość decyzji o wykonaniu lub odmowie, chociaż co do zasady będzie ona zobowiązana jednak do jego wykonania. Odmowa będzie możliwa tylko w uzasadnionych przypadkach określonych w projektowanym przepisie lub w statucie spółki. Przesłanki ustawowe będą uzależnione od tego, czy spółka jest jednoosobowa czy nie. Każda spółka będzie mogła odmówić ze względu na groźbę niewypłacalności lub faktyczną niewypłacalność, natomiast spółki zależne inne niż jednoosobowe także ze względu na możliwość poniesienia szkody, której spółka dominująca nie będzie w stanie zrekompensować w ciągu najbliższych dwóch lat (licząc od dnia zdarzenia wywołującego szkodę). Samo wykonanie będzie wymagało uchwały zarządu spółki zależnej, która ma na celu ochronę członków zarządu. Istotne znaczenie dla wyznaczenia granic odpowiedzialności spółki zależnej będzie miał brak możliwości podjęcia takiej uchwały następczo. Warto dodać, że projektowane zmiany nie przewidują odpowiedzialności cywilnej menadżerów za szkodę wyrządzoną wykonaniem wiążącego polecenia. Odpowiedzialność taka będzie natomiast rozważana w sytuacji bezzasadnej zgody. Innym zagadnieniem jest natomiast odpowiedzialność spółki dominującej, która to będzie zobowiązana względem spółki zależnej, jej wierzycieli, a nawet wspólników mniejszościowych.