
WHISTLEBLOWING
Ochrona sygnalistów w obecnym stanie prawnym nie cieszy się precyzyjnymi i jednoznacznymi przepisami, wręcz przeciwnie. Regulacje prawne są rozproszone w różnych aktach prawnych i mogą być interpretowane w różny sposób. Naprzeciw temu problemowi wychodzą nowe przepisy Unii Europejskiej (tzw. ustawa o ochronie sygnalistów), które mają wejść w życie już 17 grudnia 2021 r. i doprowadzić do ujednolicenia przepisów państw członkowskich.
Z punktu widzenia przedsiębiorcy pojęcie whistleblowingu powinno być postrzegane przede wszystkim jako system do pozyskiwania informacji, przeciwdziałania nieprawidłowościom oraz eliminowania zagrożeń w organizacji.
Aby skutecznie przeciwdziałać nieprawidłowościom, eliminować zagrożenia, czy optymalizować wadliwie działające procesy w organizacji, trzeba przede wszystkim uzyskać rzetelne informacje o istniejącym problemie. Jeśli o czymś nie wiemy, to nie mamy na to żadnego wpływu, a organizacja może żyć własnym życiem.
Sygnaliści stanowią źródło informacji o nieprawidłowościach i tym samym podstawę skutecznie działającego systemu. Sygnalistę możemy zatem nazwać niejako świadkiem nieprawidłowości, który przekazuje posiadane informacje, działając w dobrej wierze, odpowiednim jednostką wewnętrznym lub zewnętrznym zgodnie z określonymi procedurami, które obowiązują w organizacji.
Kto może być sygnalistą w organizacji? Katalog jest dość szeroki, bowiem mogą to być pracownicy, byli pracownicy, stażyści, wolontariusze, akcjonariusze, wspólnicy, uczestnicy rekrutacji, wykonawcy, podwykonawcy czy dostawcy.
Sygnaliści są jednym z najcenniejszych źródeł informacji dotyczących funkcjonowania organizacji. To oni na co dzień znajdują się w miejscach, sytuacjach gdzie mogą pojawić się różnego rodzaju nieprawidłowości.
Dlatego podstawowym celem realizowanym przez system whistleblowing jest uzyskiwanie rzetelnych informacji. Aby temu celowi sprostać, sygnaliści muszą mieć pewność, że ujawnienie określonych informacji nie narazi ich na konsekwencje w postaci różnego rodzaju represji ze strony np. pracodawcy. Do tej pory kwestie związane z ochroną osób zgłaszających nieprawidłowości są bardzo nieprecyzyjne i uregulowane powierzchownie w różnych aktach prawnych. Naprzeciw temu problemowi wychodzą nowe przepisy Unii Europejskiej (tzw. ustawa o ochronie sygnalistów, dyrektywa 2019/1937), które mają wejść w życie 17.12.2021.