t. 730 136 174 kancelaria@smw.legal

SPÓŁDZIELNIE MIESZKANIOWE – WYROK TRYBUNAŁU KONSTYTUCYJNEGO

ZMIANY ZWIĄZANE Z WYROKIEM TK

W wyroku z dnia 10 czerwca 2020 r. Trybunał Konstytucyjny orzekł o niekonstytucyjności art. 4  nowelizacji z 20 lipca 2017 r. ustawy o spółdzielniach mieszkaniowych, obowiązującej od 9 września 2017 r. Jeden z przepisów, który pozbawił członkostwa w spółdzielni około pół miliona osób przestanie obowiązywać.

Do 2012 r. wolno było przekształcić lokatorskie prawo do mieszkania w prawo własnościowe, które mieściło się na gruntach o nieuregulowanym stanie prawnym. Sądy zakładały księgi wieczyste dla prawa własnościowego, jednak diametralnie zmieniła się ta praktyka. Stwierdzono, że jedyne co przysługuje posiadaczom tego typu mieszkań, to ekspektatywa, a co za tym idzie, brak możliwości założenia księgi wieczystej.

Nowelizacja artykułu 4 ustawy z dnia 20 lipca 2017 r. o zmianie ustawy o spółdzielniach mieszkaniowych, ustawy – Kodeks postępowania cywilnego oraz ustawy – Prawo spółdzielcze, pozwalała dodatkowo wykreślić z listy członków spółdzielni osoby, którym nie przysługiwało pełne prawo własnościowe mieszkania.

Trybunał  Konstytucyjny w wyroku K3/19 orzekł o niekonstytucyjności art. 4 ustawy z dnia 20 lipca 2017 r. o zmianie ustawy o spółdzielniach mieszkaniowych, ustawy – Kodeks postępowania cywilnego oraz ustawy – Prawo spółdzielcze (dalej: u.z.s.m.), który stanowił, że członek spółdzielni, któremu w dniu wejścia w życie ustawy nie przysługuje spółdzielcze lokatorskie prawo do lokalu mieszkalnego, spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu albo prawo odrębnej własności lokalu oraz któremu nie przysługuje roszczenie o ustanowienie prawa odrębnej własności lokalu lub roszczenie o ustanowienie spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu mieszkalnego, traci z tym dniem członkostwo w spółdzielni.

TK uznał, że działalność spółdzielni mieszkaniowych jest objęta gwarancjami ustanowionymi w art. 58 Konstytucji. Gwarancje te obejmują nie tylko relacje spółdzielni mieszkaniowych z państwem oraz innymi podmiotami, lecz także relacje między spółdzielnią a jej członkami. Członkostwo w spółdzielni mieszkaniowej może przysługiwać wyłącznie osobie, która posiada tytuł prawny (lub ekspektatywę prawa) do lokalu w spółdzielni mieszkaniowej.

następny artykuł