ZŁOŻENIE OŚWIADCZEŃ PRZEZ WSPÓLNIKÓW SPÓŁKI JAWNEJ
Pojawia się wiele niejasności w związku z nowelizacją przepisów dotyczących spraw podatkowych. Szczególną nowością są zmiany w zakresie spółek jawnych w podatku dochodowym od osób prawnych, które obowiązują od 1 stycznia 2021 r.
W związku z pojawiającymi się niejasnościami w zakresie wejścia w życie przepisów ustawy z dnia 28 listopada 2020 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne oraz niektórych innych, Ministerstwo Finansów w odpowiedzi na zapytanie poselskie nr 2151 wyjaśniło nowe zasady rozliczania spółek jawnych.
W stanie prawnym obowiązującym do 31 grudnia 2020 r. spółki jawne mające siedzibę lub zarząd na terytorium Polski były dla celów podatku dochodowego kwalifikowane jako podmioty podatkowo „transparentne”. Uzyskiwane przez te podmioty przychody oraz ponoszone koszty stanowiły bowiem przychody i koszty – będących podatnikami podatku dochodowego – wspólników takich spółek, w takiej proporcji, w jakiej wspólnicy tacy partycypowali w zyskach spółki jawnej.
Od 2021 r. zgodnie z dodanym art. 1 ust. 3 ustawy CIT spółka jawna staje się podatnikiem CIT, jeśli nie złoży w odpowiednim terminie informacji o podatnikach CIT i PIT posiadających bezpośrednio lub za pośrednictwem podmiotów niebędących podatnikami, prawa do udziału w zysku tej spółki. Obowiązek złożenia informacji dotyczy też nowo tworzonych spółek jawnych oraz wystąpienia zmian w składzie wspólników. Co ciekawe obowiązek ten nie obejmuje spółek jawnych, których bezpośrednimi wspólnikami są wyłącznie osoby fizyczne. W takim przypadku organy podatkowe będą mogły określić, na podstawie samej umowy spółki, koszty i przychody danego podatnika. Podsumowując, wobec braku złożenia odpowiedniej informacji o podatnikach CIT i PIT, którzy posiadają w spółce jawnej prawo do zysku, sama spółka staje się wówczas podatnikiem CIT.
Spółki, których wspólnikami nie są wyłącznie osoby fizyczne, jeśli chcą zachować status podmiotu transparentnego podatkowo, zobowiązane są złożyć przed rozpoczęciem roku obrotowego informację według ustalonego wzoru. Muszą w niej przedstawić dane podatników posiadających, bezpośrednio lub pośrednio, prawa do udziału w zysku tej spółki.
Zobowiązanie są ponadto do składania aktualizacji o zmianach w składzie ich wspólników. Takie zmiany mają być zgłoszone do 14 dni od ich zaistnienia.
Ministerstwo Finansów wyjaśniło, że datą pierwszego roku obrotowego jednostek zobowiązanych do prowadzenia ksiąg rachunkowych, w tym spółek jawnych mających siedzibę lub zarząd na terenie Polski, nie jest data rejestracji takiego podmiotu i uzyskania podmiotowości gospodarczej. Początkiem roku nowo utworzonego podmiotu będzie dzień otwarcia przez taki podmiot ksiąg rachunkowych. Należy zwrócić uwagę na art. 12 ust. 1 pkt 1 ustawy o rachunkowości, gdzie jest wskazane, że nowo powstała jednostka księgi rachunkowe ma otworzyć na dzień rozpoczęcia działalności, a jest nim dzień pierwszego zdarzenia wywołującego skutki o charakterze majątkowym lub finansowym. Ponadto Ministerstwo wskazało, że jeśli nowo utworzona spółka jawna, przed tak rozumianym dniem rozpoczęcia działalności, złoży informację, o której mowa w art. 1 ust. 3 pkt 1a ustawy CIT, to spółka zachowa status podmiotu podatkowo transparentnego.
Podsumowując, założeniem obowiązujących od 1 stycznia 2021 r. regulacji nie jest nałożenie na spółki jawne obowiązku podatkowego w podatku dochodowym poprzez generalne nadanie im statusu „podatnika podatku dochodowego”, lecz zapewnienie możliwości weryfikacji prawidłowości rozliczeń w tym podatki przez – będących podatnikami tego podatku – bezpośrednich lub pośrednich wspólników takich spółek.